ĐỒNG QUỐC BÌNH

Đồng Quốc Bình người làng Đại Lộc, xã Đại Hợp, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Cha là thầy lang đông y, mẹ làm ruộng. Xuất thân trong một gia đình nghèo. Thủa nhỏ chứng kiến cảnh quê hương bị giặc Pháp chiếm đóng và tàn phá nên sớm có lòng yêu nước căm thù giặc. Được gia đình cho đi học từ năm lên 6 tuổi và Đồng Quốc Bình theo học dở dang lớp 9, trường cấp III Kiến An (trường THPT Kiến An ngày nay) anh xung phong lên đường tòng quân đầu tháng 2 năm 1964. Anh được biên chế vào quân chủng Hải Quân thuộc phân đội 7 tàu Hải Quân Việt Nam, trên địa phận vùng biển Quảng Ninh.

            Ngày 2 tháng 8 năm 1964, tàu Ma đốc của đế quốc Mỹ bị Hải Quân ta đánh đuổi khỏi vùng biển Bắc Việt Nam vì xâm phạm chủ quyền lãnh thổ đất nước ta. Đêm 4, rạng sáng ngày 5 tháng 8 năm 1964, bọn đầu sỏ trong chính quyền Mỹ dựng lên cái gọi là Sự kiện Vịnh Bắc Bộ, vu khống Hải Quân ta tấn công tàu Mỹ trên vùng biển quốc tế. Lấy cớ thực hiện kế hoạch Mũi tên xuyênnnn đã được đế quốc Mỹ vạch ra từ trước, Mỹ sử dụng tối đa lực lượng gồm 40 máy bay tiêm kích và cường kích hiện đại, xuất phát gần 100 lần, chia làm 3 đợt, bất ngờ tấn công vào mục tiêu kinh tế và hầu hết các căn cứ, kho tàng nơi trú tàu của Hải Quân ta suốt chiều dài ven biển từ bờ sông Gianh (Quảng Bình) đến Bãi Cháy (Quảng Ninh) hòng tiêu diệt lực lượng Hải Quân ta trong ngày 5 tháng 8 năm 1964 và mở đầu cho cuộc chiến tranh phá hoại quy mô lớn đối với miền Bắc nước ta.

            12 giờ 20 phút ngày 5 tháng 8 năm 1964, 8 máy bay Mỹ lao vào ném bom các tàu của phân đội 5 và phân đội 7 (phân đội của Đồng Quốc Bình) đã được báo động kịp thời, nhanh chóng triển khai đội hình chiến đấu, phối hợp với các lực lượng phòng không đánh trả địch. Cùng với lực lượng phòng không ba thứ quân và nhân dân Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Quân đã chiến đấu anh dũng, trong đó có chiến sĩ Đồng Quốc Bình đã anh dũng chiến đấu khi trúng đạn địch, ruột bị xổ ra ngoài bong anh tự băng bó, tiếp tục chiến đấu. Và anh đã hy sinh trong tư thế của người chiến thắng, góp phần quan trọng trong trận đầu chiến thắng Không Quân và Hải Quân Mỹ (từ ngày 2 đến ngày 5 tháng 8 năm 1964). Trong thế trận chiến tranh nhân đất đối không, các tàu Hải Quân ta đã mưu trí, dũng cảm, kiên cường đánh trả và đã bắn rơi 8 máy bay phản lực hiện đại của đế quốc Mỹ, bắn bị thương nhiều chiếc khác; cùng với thành tích đánh đuổi tàu khu trục Ma đốc (ngày 2 tháng 8), chiến thắng ngày 5 tháng 8 năm 1964 đã mở trang sử chiến đấu  và chiến thắng đầu tiên của Hải Quân nhân dân Việt Nam. Trong chiến thắng này có phần đóng góp của Đồng Quốc Bình.

            Để ghi công trạng liệt sĩ Đồng Quốc Bình, một phường của quận Ngô Quyền đã mang tên Anh người con thân yêu của đất Cảng, người chiến sĩ hải Quân kiên cường đã anh dũng chiến đấu đánh trả máy bay Mỹ trong trận 5 tháng 8 bốn mươi mốt năm về trước.

Lê Thế Loan

Tài liệu tham khảo:

- Từ điển Bách khoa địa danh Hải Phòng. Nxb. Hải Phòng 1991

- Tư liệu điền dã của Vũ Lệnh Năng chuyên viên Hội đồng Lịch sử Hải Phòng.