Sinh năm 1935, quê ở xã Diễn Trung, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Đức là con trai lớn của ông Phạm Minh Phương và bà Phan Thị Thuận. Anh luôn giúp đỡ cha mẹ trong công việc gia đình. Trong học tập Đức là một học sinh chăm chỉ, học giỏi, lại hăng say hoạt động, tận tâm giúp đỡ bạn. Thời gian học lớp 9 trường phổ thông Diễn Châu, Đức được kết nạp vào Đoàn thanh niên Lao động Việt
Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học, năm 1951, Phạm Minh Đức nhập ngũ. Năm 1954, đơn vị của anh được điều về bảo vệ thủ đô Hà Nội mới giải phóng. Sau khi giải phóng thành phố Hải Phòng (13/5/1955), đơn vị anh lại được điều về Hải Phòng làm nhiệm vụ. Thời gian này, anh là chiến sĩ Đại đội 1, Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 53, Sư đoàn 350. Phạm Minh Đức luôn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, có ý thức tổ chức kỷ luật và đoàn kết giúp đỡ đồng đội nên được cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị quý mến. Ngày 25/9/1955, một trận bão mạnh đã đổ bộ vào Hải Phòng, Kiến An. Do bão to gió lớn cộng với nước triều cường, nước biển tràn qua nhiều đê biển, làm vỡ một quãng đê thuộc xã Tràng Cát, huyện An Hải (nay là phường Tràng Cát, quận Hải An). Nhà cửa, làng xóm, đồng ruộng chìm ngập trong nước biển, tiếng kêu cứu thảm thiết của đồng bào bị nạn. Trung đoàn của Đức được huy động và tự nguyện tham gia cứu dân chống lũ lụt. Anh Đức do bơi lội giỏi được phân công vào đội cứu người bị nạn. Chỉ có một thuyền nhỏ, Phạm Minh Đức và đồng đội đã vật lộn với sóng gió và dòng nước lũ đưa được trên 200 người dân đang bị nước lũ vùi dập lên mặt đê. Anh đã thực sự thấm mệt, nhưng đồng bào bị nạn đang rải rác ở những nơi xa đang cần anh và đồng đội anh cứu sống. Như thêm sức mạnh, anh Đức đã bơi ra xa dìu từng người một về nơi an toàn trên gò cao. Anh cứu được 14 người, đã quá mệt và rét. Nhưng khi thấy 2 phụ nữ đang bị dòng nước cuốn thì anh lại lao người ra giữa dòng nước chảy xiết. Anh đã đưa được 2 người vào bờ thì một cơn sóng mạnh ập tới đưa cả 3 người vào vùng nước xoáy. Phạm Minh Đức đã dùng sức lực cuối cùng của mình để đưa hai người thoát khỏi vùng nước xoáy, nhưng anh đã bị dòng nước lũ hung dữ cuốn đi và anh đã hi sinh anh dũng sau khi cứu sống được 16 người.
Hành động anh hùng của Phạm Minh Đức đã làm xúc động lòng người. Nhân dân Tràng Cát vô cùng thương tiếc, nhớ ơn anh. Đồng đội anh có thêm sức mạnh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cứu dân, chống lũ lụt. Phạm Minh Đức được truy tặng huân chương quân công hạng Nhì.
Năm 1956, liệt sĩ Phạm Minh Đức được nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Đây là anh hùng đầu tiên của quân đội ta được tuyên dương trong thời kỳ hòa bình xây dựng đất nước. Thành phố Hải Phòng đã quyết định lấy tên anh đặt cho một đường phố thuộc quận Ngô Quyền: Phố Phạm Minh Đức.
Trịnh Minh Hiên
Tài liệu tham khảo:
- Đường phố mang tên người anh hùng// Báo Hải Phòng- Ngày 7/10/1984
- Những sự kiện lịch sử phong trào công nhân và công đoàn Hải Phòng 1955 1958 (Xem năm 1955)
- Gương anh hùng chiến sĩ toàn quốc Hải Phòng (1948 - 2000) UBND thành phố Nxb Hải Phòng 2000.
